Son Kullanma Tarihi’ Su İçin De Geçerli Mi? Sular Bayatlar Mı, Bilim Ne Diyor?

Vücudumuzun yaklaşık %60’ını oluşturan ve yaşamın temel kaynağı olan su, genellikle her gün sıkça tükettiğimiz bir içecektir. Ancak, suyun bir son kullanma tarihi olup olmadığı ya da suyun bayatlayıp bayatlamadığı gibi sorular zaman zaman kafaları kurcalıyor. Özellikle yaz aylarında, sıcakların artmasıyla birlikte susuzluk hissi de daha fazla artar. Bu yüzden gün içinde su içmek daha da önemli hale gelir. Ancak bazen su şişelerinin üzerindeki son kullanma tarihini (SKT) fark ederiz ve bu konuda bazı belirsizlikler ortaya çıkar.

Peki, suyun gerçekten bir son kullanma tarihi var mı? Aslında suyun son tüketim tarihi, suyun kendisinden ziyade, suyun depolandığı şişe ile ilgilidir. Plastik şişelerde, zamanla şişeden suya zararlı kimyasalların sızma riski bulunur. Bu durumda suyun kendisi bayatlamasa da, şişe içerisinde biriken kimyasallar suyun sağlıksız hale gelmesine yol açabilir. Plastik şişelerde en yaygın zararlı madde, Bisfenol A (BPA) adı verilen kimyasaldır.

BPA, plastikten sızarak suya karışabilir ve bu da insan sağlığı için büyük riskler taşıyabilir. Özellikle plastik şişelerin üzerinde genellikle 2 yıl gibi bir SKT belirtilir, ancak bu tarihten önce de BPA'nın suya karışma riski bulunabilir. BPA'nın zararları arasında, östrojen hormonunu taklit etmesi ve bu nedenle kadınlar için regl düzensizliği, meme kanseri, kalp rahatsızlıkları, kısırlık gibi problemlere yol açması yer alır. Ayrıca erkeklerde de testosteron seviyelerinde azalma ve kısırlık riski bulunmaktadır. BPA’ya maruz kalmak, kemoterapi gibi tedavi süreçlerini de olumsuz etkileyebilir.

BPA, özellikle bebek ürünlerinde kullanılmaması gereken bir madde olduğu için, biberon ve emzik gibi bebek ürünlerinin BPA içermediğine dikkat edilmesi önemlidir. Ayrıca, plastik şişe yerine cam ya da alüminyum şişe kullanımı, sağlık açısından daha güvenlidir. Ancak cam ve alüminyum şişeler plastik şişelere göre daha pahalıdır, bu yüzden plastik şişeler hala yaygın olarak kullanılır.

Bir diğer önemli konu ise çeşme suyu. Türkiye'nin bazı bölgelerinde çeşme suyu içmek mümkün olsa da, büyük şehirlerde çeşme suyu genellikle içme suyu kalitesinde değildir. Uzmanlar, çeşme suyunun da belli bir ömrü olduğunu ve içme suyu olarak kullanılan çeşme sularının işlenme sürecinin yaklaşık 6 ay kadar sürdüğünü belirtiyor. Bu süreyi aşan su, sağlıksız hale gelebilir.

Sağlıksız suyun tadı, genellikle bir süre bekletildikten sonra değişir. Plastik bir bardağa su doldurup 1-2 gün beklettiğinizde, bu suyu içtiğinizde tadının değiştiğini fark edebilirsiniz. Ayrıca güneş ışığına maruz kalan su da sağlıksız hale gelir. Doğrudan güneşe maruz kalan suyun tadı genellikle acılaşır ve "kan gibi" olarak tanımlanır. Bu yüzden suyunuzu güneş ışığından uzak tutmak, sağlıklı içme suyu için önemlidir.